Achtergrondinformatie over rugklachten

Ontstaan van rugpijn

Ieder jaar krijgt ongeveer 20% van de bevolking te maken met rugpijn. In de literatuur wordt lage rugpijn vaak ingedeeld in acute lage rugpijn (duur 0-6 weken), subacute lage rugpijn (duur 7-12 weken) en chronische lage rugpijn (duur > 12 weken). Gelukkig gaat rugpijn vaak vanzelf over binnen 4 tot 6 weken. Echter wanneer de rugpijn langer duurt dan deze periode, is er een reële kans dat de rugpijn chronisch wordt.

Bij 95% van de gevallen is er sprake van aspecifieke pijn. Dit wil zeggen dat er geen aantoonbare oorzaak (middels bijvoorbeeld Röntgen of MRI) aanwezig is. Waarom bij veel mensen de rugpijn dan toch aanhoudt zijn verschillende verklaringen voor.

Uit de literatuur blijken verschillende factoren de kans op het chronisch worden van rugpijn in de hand te werken, namelijk: overgewicht, spanning/stress, zwaar lichamelijk werk, slechte conditie, verkeerde houding, onjuist omgaan met de rugpijn, misvattingen over rugpijn en negatieve gedachten.

Factoren die positief kunnen werken zijn: juiste opvattingen over rugpijn, positieve gedachten, actief blijven, plezier in het werk, goede conditie.

Chronische pijn

Mensen zijn niet hun aandoening, toch gaat alle aandacht vaak naar klachten en gezondheidsproblemen, of hoe we dit op kunnen lossen. Wanneer we in staat zijn te kijken naar jou als persoon, naar je veerkracht en de doelstellingen die je nastreeft, dan blijkt er in de praktijk veel meer mogelijk.

Wanneer je teveel focus legt op de pijn die je ervaart en de beperkingen daarbij, vinden er veranderingen plaats in het brein. Er komen stoffen vrij in het lichaam die je gevoeliger maken, hierdoor ervaar je pijn nog eerder. Daar tegenover staat dat afleiding en geruststelling kan zorgen voor het afnemen van deze pijngevoeligheid. De 1^e essentiele stap naar verbetering, is dus de aandacht van de pijn verleggen naar de doelstellingen die voor jou belangrijk zijn!

Deze werking wordt ook wel centrale sensitisatie genoemd, dit principe wordt op eenvoudige wijze uitgelegd op: https://www.retrainpain.org/nederlands. Wij adviseren je de dia’s op deze website door te nemen.

Hoe werkt pijndemping door bewegen?

Er zijn meerdere mechanismen die ervoor zorgen dat je door bewegen minder pijn krijgt. Deze zijn te verdelen in 2 factoren, namelijk lichamelijke (oftewel fysiologische) en psychologische factoren.

Een fysiologische verklaring is dat je door te bewegen meer spierkracht krijgt en een betere conditie maar ook een betere coördinatie, houding en ook beter zal gaan bewegen. Dit zal leiden tot minder pijn en beperkingen. De relatie tussen het verbeteren van spierkracht of conditie en het verkrijgen van pijn is alleen aanwezig wanneer er intensief genoeg zal worden geoefend. De oefentherapie moet dus voldoende intensiteit hebben.

Een psychologische verklaring is dat je door bewegen meer vertrouwen krijgt, andere opvattingen over bewegen en pijn zal krijgen en andere verwachtingen wanneer je beweegt. Ook word je gelukkiger van bewegen. Oefentherapie leidt tot ‘indirect’ bijstelling van de gedachte dat fysieke inspanning slecht is. Daarbij is het van belang, dat je ervaart wat het trainen je weer voor mogelijkheden geeft, ook in je thuissituatie.

Er is een sterk en trainbaar fenomeen van pijndemping door intensieve training

Het “endogeen pijndempend systeem”, oftewel “exercise induced hypoalgesia”, wil zeggen: door bewegen gestimuleerde pijndemping. Dit komt door een lichaamseigen stof (endorfines) die vrijkomen bij intensieve training. Kijk bijvoorbeeld naar duursporters (b.v. wielrenners die na een val opstaan en weer doorfietsen): hoe meer je inspant, hoe meer je je endogene pijnstillers activeert. Dit is een fysiologisch systeem, namelijk je lichaamseigen opiaten (endorfines) komen vrij, deze zorgen voor pijnvermindering. Door afzien zul je sterker worden en dit zal ook zorgen voor het onderdrukken van pijnsignalen. Dit systeem is ook nog eens goed trainbaar en zal meer effect hebben wanneer je regelmatig intensief sport.

Algemene oefenvormen zijn effectiever dan specifieke

Het is aangetoond dat het doen van algemene oefeningen een positief effect heeft op langdurige pijn. Wanneer je alleen lokaal oefent (oefenen met het pijnlijke lichaamsdeel) zal de pijn en napijn kunnen toenemen, dit komt doordat structuren van de rug direct worden belast waardoor zenuwen de pijn zullen doorgeven. Wanneer je algemene oefeningen doet heb je wel de positieve effecten van training zoals hierboven beschreven maar niet de prikkeling van de aangedane structuren. Bij algemene oefeningen kun je denken aan een legpress, cross training, lopen, enz. De pijngevoeligheid zal hierdoor afnemen.

Bij bewegen van pijnlijke structuren kan het zijn dat de irritaties of ontstekingsreacties worden geprikkeld. Hierdoor zal de pijn enigszins kunnen toenemen. Echter bij herhaald bewegen wordt het immuunsysteem sterker en zal het juist anti-inflammatoir (ontstekingsremmend) werken. Oefenen (ook met pijn) heeft op lange termijn een positief effect op de weerstand. Langdurig, aanhoudend en systematisch bewegen zal dus tot minder pijn leiden. Geef het lichaam dus de tijd om aan prikkeling van bewegingen te wennen en wees niet bang wanneer je de eerste weken door oefenen wat meer pijn krijgt.

Oefenen is goed en belangrijk, dit heeft positieve effecten en een positieve invloed op aanhoudende pijn. Echter de training moet intensief genoeg zijn. Algemene oefeningen zijn het beste. In het begin kan de pijn toenemen. Dit is echter een normale reactie die een tijdje kan duren. Het is belangrijk dat je toch volhoudt en doorzet. Op lange termijn heeft het een positief lichamelijk en psychologisch effect. Stel doelen op een SMART wijze. Evalueer hierop en zorg voor een positieve mindset.