Wat doet de wintertijd met ons lichaam?

 

In de nacht van zaterdag 28 op zondag 29 oktober wordt de klok één uur achteruit gezet. Dat betekent een extra uur slapen. Er is al veel over gespeculeerd, maar wat betekent de wintertijd nu eigenlijk écht voor ons biologische ritme?

 Dr. Winni Hofman, docent slaap aan de Universiteit van Amsterdam en slaaptherapeut bij Somnio en dr. Ingrid Verbeek, somnoloog en slaaptherapeut bij Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe, geven antwoorden op de volgende stellingen:

 

Kan het lichaam de verandering naar de wintertijd makkelijker aan dan de omschakeling naar de zomertijd?

Hofman: “Wintertijd is in principe de oorspronkelijke tijd, dus dat is inderdaad makkelijker. In feite schuiven we telkens met ons ritme door naar de zomertijd te gaan. Daarmee geef je je biologische klok een schop en dat merk je. De meeste mensen zijn niet heel extreem in hun ritme en wennen dus vrij snel. Anderen hebben er meer last van.”

Verbeek: “De dag langer maken, wat je feitelijk doet met een uur extra in de wintertijd, is makkelijker dan de dag korter maken. Dat komt omdat de periode van onze biologische klok iets langer is dan 24 uur. Uitgesproken ochtend- of avondtypes hebben meer last van het verzetten van de klok, maar we moeten er ook niet al te moeilijk over doen. Uiteindelijk is het maar een uur en daar went je lichaam vrij snel aan.”

 

Is het beter om ‘s avonds de klok al vooruit te zetten, zodat je er alvast aan kunt wennen?

Hofman: “Sterker nog, het is zelfs beter om twee dagen eerder al te beginnen met kleine stukjes, zodat je niet ineens die klap van één uur hebt. Het lichaam houdt van regelmaat. Als je met kleine stukjes schuift, dan kunnen we daar makkelijker tegen. Maar als je liever de avond van tevoren de klok verschuift is dat ook prima.”

Verbeek: “Het kan helpen om de overgang geleidelijk te maken en ‘alvast te leven’ alsof de klok verzet is.

 

Sommige mensen zijn er stellig van overtuigd dat het verzetten van de klok een ‘winterdipje’ kan veroorzaken. Is dit inderdaad mogelijk?

Hofman: “Je kunt inderdaad last hebben van een winterdepressie. Dat komt in die tijd van het jaar voor, maar we weten nog niet helemaal exact waar dat precies mee te maken heeft.  In Scandinavische landen heeft men meer last van winterdepressies dan hier. Opvallend is juist dat in IJsland, waar het in de winter heel lang donker is, mensen er minder last van hebben. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het feit dat IJsland duizend jaar lang geïsoleerd is geweest, waardoor mensen die gevoelig waren voor winterdepressie genetisch langzamerhand misschien zijn uitgeselecteerd. IJslanders hebben kennelijk een beschermend gen.”

Verbeek: “Mensen die hier hinder van ondervinden, voelen dat inderdaad vooral tijdens de donkere maanden van het jaar.  Maar niet iedereen heeft hier last van en het staat los van het verzetten van de klok. Het heeft te maken met het feit dat er dan veel minder uren daglicht zijn. Als je dan toch van het verzetten van de klok af wil, waar nu weer veel over wordt gesproken, dan zou het naar mijn mening overigens beter zijn om de wintertijd – de oorspronkelijke tijd – af te schaffen. Mensen die gevoelig zijn voor een winterdip of lichtgevoelig zijn, doen er goed aan zoveel mogelijk in het daglicht te komen. Als je terug gaat naar de echte tijd, de wintertijd, dan krijgen de meeste mensen juist minder daglicht te zien.”

Door: Dorothy Looman
Bron: Nu.nl