Schokkend slaapnieuws

De hersenen besturen en controleren het lichaam. Alle processen binnen in ons lichaam worden door de hersenen aangestuurd en in de gaten gehouden. Alle interne en externe  informatie wordt door de hersenen 24/7 verwerkt en opgeslagen. Ons brein is constant aan het werk en zit vol ‘verrassingen’ en feitjes die we als vanzelfsprekend ervaren, maar niet altijd te verklaren zijn.

Neem bijvoorbeeld de ‘hypnagoge schok’. Naar schatting 60 tot 70 procent van de bevolking ‘kan hierover meepraten’. Net voordat je in slaap valt heb je het gevoel meters naar beneden te vallen, waarna je opeens wakker schrikt van een schokgolf door je lichaam. Waar komen deze ‘stuiptrekkingen’ toch vandaan?

Van bewust naar onbewust

Tijdens de overgangsperiode tussen de wakkere en de slaapmodus, schakel je over van een bewuste, naar een onbewuste toestand. Vlak achter de ogen bevinden zich het reticulair activatiesysteem (RAS) en de ventrolaterale preoptische nucleus (VLPO). Twee specifieke delen van het brein die verantwoordelijk zijn voor deze overgang. Als eerste bereidt het RAS de hersenen en het lichaam voor op de nachtrust. De VLPO houdt ons vervolgens in slaap, terwijl het vanuit het onderbewustzijn ook nog eens belangrijke processen in het lichaam blijft aansturen!

Wanneer deze twee delen elkaar afwisselen, daalt het serotoninegehalte. Serotonine is een stofje dat o.a. helpt de grote spieren in bijvoorbeeld onze armen en benen onder controle te houden. Maar de VLPO stuurt tegelijkertijd de aanmaak van twee andere stofjes aan, GABA en glycine. Deze stofjes houden de spieren gedurende de slaap juist roerloos proberen te houden.

Wetenschappers vermoeden dat er hypnagoge schokken ontstaan, doordat wij zelf in slaap vallen, terwijl de spieren in ons lichaam nog niet zover zijn. Een soort van onderlinge strijd in de overgang van bewust- naar onderbewustzijn. Deze tegenstrijdige signalen vanuit de hersenen bereiken uiteindelijk de arm- of beenspier, waardoor er in deze spier een ongecontroleerde beweging ontstaat.

Theorieën

Maar er zijn meer theorieën bedacht. Dergelijke schokken zouden volgens andere geleerden op een lichaamseigen instrument van onze voorouders duiden. Door deze stuiptrekkingen zouden onze spieren in staat zijn snel te reageren in alarmerende situaties…

Inderdaad, het zijn slechts theorieën. Want hoewel we het over een relatief veelvoorkomend verschijnsel hebben, hebben wetenschappers nog geen definitief uitsluitsel gevonden over de oorzaak ervan. Het onderzoek is niet eenvoudig, vooral door de onvoorspelbaarheid van de bewegingen, het feit dat de ‘slaper’ lang niet altijd wakker wordt, of zich de schok überhaupt herinnert. Wel is bewezen dat (over)vermoeidheid, stress, angst, een oncomfortabele houding en cafeïne, de kans op schokkende ledematen vergroten. Het vormt in principe, echter geen gevaar voor de gezondheid!

Geschreven door: Dorothy Looman
Bron: Nationalgeographic.nl